Jumatano, 26 Julai 2017

KESI ZA UBAKAJI NA UDHALILISHAJI WA KINJISIA ZAONGOZA -MAHAKAMA KANDA YA IRINGA

Na Mary Gwera, Mahakama
Hivi karibuni nilibahatika kutembelea Mahakama Kuu ya Tanzania Kanda ya Iringa, miongoni mwa maeneo ambayo nilivutiwa nayo kutaka kufahamu zaidi katika Kanda hiyo aina gani ya kesi/mashauri yanayofunguliwa kwa wingi .

Mahojiano maalum na Hakimu Mkazi Mfawidhi, Mahakama ya Mkoa-Iringa, Mhe. David Ngunyale yanabainisha kuwa Kesi za Unyanyasi wa Kijinsia hususani za Vitendo vya Ubakaji zinaongoza kufunguliwa kwa wingi katika Mahakama mkoani humo huku akitaja idadi kuwa kwa mwaka 2016 jumla ya kesi 62 zilifunguliwa katika Mahakama hiyo.

“Matukio ya Ubakaji katika Mkoa wa Iringa yanazidi kushika kasi, hii inajidhihirisha kufuatia takwimu za kesi/mashauri yanayofunguliwa Mahakamani mwaka hadi mwaka, mfano kwa mwaka huu pekee hadi kufikia Juni jumla ya kesi 36 tayari zilifunguliwa hali hii inaonyesha kuwa hadi kufikia mwishoni  mwa mwaka huu kutakuwa na kesi nyingi za namna hii,” alieleza Mhe. Ngunyale.

Kufuatia hali hii, Hakimu huyo Mkazi anaeleza kuwa Mahakama inazipa kipaumbele zaidi kesi za namna hii kwa kuzisikiliza na kuzitolea maamuzi haraka iwezekanavyo, hata hivyo Mhe. Ngunyale anakiri kuwa katika uendeshaji wa kesi za namna hii wanakabiliwa na changamoto kadhaa ikiwa ni pamoja na baadhi ya walalamikaji kula njama na washitakiwa na matokeo yake kesi inashindwa kuendelea, mashahidi kutotokea Mahakamani, baadhi kesi kuhusisha ndugu ambao mara nyingine huelewana na hatimaye kusababisha kesi kutoendelea.
   Muonekano wa jengo la Mahakama ya Iringa, ndani ya uwanja huo kuna Mahakama Kuu, Mahakama ya Hakimu Mkazi na Mahakama ya Wilaya-Iringa ‘Judiciary Square’
Mhe. Ngunyale anasema kwa mujibu wa sheria, endapo mtu hubainika kuwa alishiriki katika kitendo cha ubakaji pasipo shaka Mahakama hutoa adhabu ya kifungo cha miaka 30, viboko sita (6) na fidia kwa familia ya muathirika wa tukio hilo.

Aidha; Hakimu huyo Mfawidhi amesifu ushirikiano uliopo kati ya Mahakama na Wadau wake mkoani humo ikiwa ni pamoja na Polisi, Wanasheria, Ustawi wa Jamii katika uendeshaji wa kesi hizo.
    Pichani ni Hakimu Mkazi Mfawidhi, Mahakama ya Hakimu Mkazi/ Mkoa-Iringa, Mhe. David Ngunyale.

Kwa Upande wake, Mkuu wa Upelelezi wa Mkoa wa Iringa (RCO), ACP. Deusdedit Kasindo akizungumza kwa niaba ya Kamanda wa Polisi, Mkoa wa Iringa, ACP. Julius A. Mjengi anakiri kuwa tatizo la kesi za Ubakaji kwa Mkoa huo lipo huku akitaja visababishi vya tatizo hilo kuwa ni pamoja na Ulevi wa kutumia Madawa ya Kulevya, pombe za kienyeji (ulanzi), Tamaa ya mapenzi hususani kwa watoto wa shule, kutelekezwa kwa watoto pamoja na umaskini.
  Pichani ni Kamanda wa Polisi wa Mkoa wa Iringa, Acp. Julius A. Mjengi 

 Anafafanua kuwa imani za kishirikina pia zinachangia ongezeko la kesi za aina hii kwa kuwa katika imani za kishirikina Waganga wa kienyeji wamekuwa wakiwadanganya watu kna kwa hali hii wanasababisha kwa kiasi kikubwa kuongezeka kwa vitendo hivyo. Kwa mujibu wa takwimu, Mkuu huyo wa Upelelezi alisema kuwa kwa mwaka 2016 zilipokelewa jumla ya kesi 259 kati ya kesi hizo 239 zilikuwa zinawahusu watoto akifafanua kuwa kubaka watoto ilikuwa ni kesi 203, kujaribu kubaka 11 na kulawiti zilikuwa kesi 25.

Aliongeza kuwa kubakwa wanawake zilikuwa kesi 18, kujaribu kubaka ni kesi 2 na hivyo kupelekea kuwa na idadi ya jumla ya kesi 259.

ACP Kasindo alisema kuwa watoto wanaofanyiwa vitendo vya udhalilishaji wa kijinsia hususani ubakaji wana umri kati ya miaka 2 hadi miaka 10.

Mkuu huyo wa Upelelezi alidai kuwa kati ya kesi hizo 259 jumla ya kesi 163 zilifikishwa Mahakamani ambapo kati ya kesi hizo zilizofikishwa Mahakamani jumla ya Watuhumiwa 41 walitiwa hatiani, kesi nyingine zilizobaki zinaendelea kusikilizwa Mahakamani.

Akizungumzia juu ya kesi walizopokea Polisi kwa mwaka huu, 2017 hadi kufikia mwezi Mei, Mkuu huyo wa Upelelezi alisema wamepokea jumla ya kesi 139 ambapo kati ya kesi hizo zinazowahusu watoto pekee ni jumla ya kesi 121.

“Kubaka peke yake ni kesi 98, kujaribu kubaka ni kesi 7, wanawake zipo kesi 18, kati  ya hizi 17 ni kubaka na kujaribu kubaka  na zilizopelekwa Mahakamani ni kesi 105, na waliotiwa hatiani ni 12, walioachiliwa ni 45, na zinazoendelea Mahakamani zipo 48 huku mafanikio yakiwa ni asilimia 10 hadi kufikia mwezi Juni mwaka huu,” alieleza ACP. Kasindo.
 Pichani  ni Mkuu wa Upelelezi wa Mkoa wa Iringa (RCO), Acp. Deusdedit Kasindo

Aidha, ACP. Kasindo alieleza kuwa kuna changamoto ya kesi nyingi zinazopelekwa Mahakamani kukwama, huku akitoa sababu ya kusuasua kwa kesi hizo kuwa ni pamoja na umri mdogo wa Wahanga unaosababisha kushindwa kujieleza kwa ufasaha, Watuhumiwa wa makosa hayo kuwa ndugu mfano baba na mtoto, mjomba na mpwa na kadhalika, baadhi ya ndugu kuanza kusuluhishana na hatimaye kuelewana hali inayosababisha kesi kutoendelea.

Katika jitihada za kuendelea kupambana na vitendo hivyo, Mkuu wa Upelelezi mkoani humo anasema kuwa kuna mikakati kadhaa wameweka ili kudhibiti vitendo hivyo, akitaja mikakati hiyo kuwa ni pamoja na kuanzisha Vipindi vya Redio, kuelimisha jamii, mikutano na wananchi, kufanya semina kwa kushirikiana na NGOs pamoja na Ustawi wa Jamii kwa Viongozi ambao wapo karibu na Wananchi, kushughulikia kwa haraka zaidi mashitaka ya aina hiyo.

ACP. Kasindo amekemea vikali vitendo hivyo vya ubakaji  huku akisema vitendo hivi vinavyofanywa ni kosa la jinai na dhambi kwa Mungu, hivyo kuwaasa wananchi kuacha ulevi wa kupindukia pamoja na kuachana na imani za kishirikina.

Katika mwendelezo wa kutaka kujua vyombo mbalimbali katika mkoa wa Iringa vinafanya nini katika kudhibiti na kutokomeza vitendo hivi, nilifanikiwa pia kuonana na Afisa Ustawi wa Jamii wa Manispaa ya Iringa, Bw. Ismail Mambo ambaye anafafanua kwa undani kuhusu vitendo vya unyanyasaji na ukatili dhidi ya watoto.

“Tunapozungumzia ukatili na unyanyasaji dhidi ya watoto tunamaanisha kwamba ni vile vitendo ambavyo vinamuathriri mtoto katika ukuaji wake hasa kiakili, kimwili na kihisia,” alifafanua Bw. Mambo.

Anasema kutokana na hilo unakuta watoto wanaofanyiwa vitendo vya ubakaji na udhalilishaji ni wale waliopo chini ya umri wa miaka 18, Bw. Mambo anasema kuwa vitendo hivyo wafanyiwavyo watoto ni pamoja na Ubakaji, Ulawiti, pamoja na Kutelekezwa na wazazi.

“Kuna watoto wengi wanafungiwa majumbani bila msaada wowote wakati wazazi wao wakiwa katika shughuli mbalimbali za kujitafutia kipato, pia watoto hutelekezwa kwa kukosa matunzo kutoka kwa wazazi kutokana na sababu mbalimbali ikiwemo mimba zisizotarajiwa, ulemavu wa watoto, mimba za utotoni,” alieleza Bw. Mambo.
       Anayeonekana pichani ni Mkuu wa Upelelezi wa Mkoa wa Iringa (RCO), Acp. Deusdedit Kasindo na kulia ni Afisa Ustawi wa Jamii, Halmashauri ya Iringa, Bw. Ismail Mambo, katika mahojiano.

Afisa huyo anasema kutokana na tatizo hilo, Halmashauri imeweka mikakati kadhaa ya kukabiliana/kudhibiti ikiwa ni pamoja na kuanzisha Kamati za mitaa za kuhudumia watoto waishio katika mazingira hatarishi, moja ya kazi ya Kamati hizo za Mitaa ni kuibua vitendo vyote vinavyotokea katika mitaa yao vinavyohusu ukatili na unyanyasaji dhidi ya watoto na kuviripoti kwenye kamati ya Ulinzi na Usalama ya mtoto na kwa kushirikiana na Kamati hiyo huenda moja kwa moja kuripoti Kituo cha Polisi katika dawati la Jinsia, Wanawake na Watoto la Polisi na hapo hatua mbalimbali huchukuliwa kati ya Polisi na Ustawi wa Jamii ikiwemo kuhakikisha kwamba mtoto mhanga anapata haki stahiki ikiwa ni pamoja na kupata matibabu, kuusikilizwa na kupatiwa huduma za taratibu za kisheria katika ngazi ya Mahakama. 

Hata hivyo Bw.Mambo anadokeza kuwa uelewa wa jamii katika suala zima la malezi ya watoto umeongezeka kwa kiasi fulani, zamani watu walikuwa hawatoi taarifa kutokana na kuwa na uelewa mdogo pamoja na uwoga.

“Katika Sheria ya mtoto namba. 21 ya mwaka 2009 kifungu cha 95 kifungu kidogo cha kwanza (1) kinazungumzia wajibu wa kuripoti ukiukwaji wa haki za mtoto,” alifafanua Bw. Mambo.

Anaendelea kueleza Mikakati iliyopo Ustawi wa Jamii mkoani humu akitaja kuwa ni pamoja na kutoa elimu ya malezi katika ngazi ya jamii, kuanzisha vikundi kwa kila mtaa vinavyotoa elimu ya malezi kwa kila kaya na kusimamia utekelezaji wake (kati ya kuhudumia watoto waishio katika mazingira hatarishi, kutoa mafunzo kwa Wasaidizi wa Jamii (Para Social) wawili wawili (2) kwa kila mtaa.

Anaongeza kuwa; mkakati mwingine ni kufanya ufuatiliaji wa karibu wa Wataalamu na Wanachama wa Kamati ya Ulinzi na Usalama ngazi ya Halmashauri katika kamati za watoto waishio katika mazingira hatarishi ngazi za mitaa na kutoa ushauri wa kitaalamu juu ya suala zima la ulinzi na usalama wa mtoto.

Afisa Ustawi huyo wa jamii alimalizia kwa kusema kuwa katika mitaa yote 192 ndani ya Manispaa ya Iringa imefikiwa katika mafunzo na kupewa mafunzo na kuteua makundi ya ‘Para Socials’ na Wasaidizi wa Ustawi wa jamii.

Naye, Sheikh Shams Elmi Obsiye, Katibu Mkuu- Taasisi ya DHI, NUREYN- Islamic-Iringa naye alizungumzia juu ya tatizo hili na kukiri lipo kwani tayari Viongozi wa dini wa Mkoa huo walishadokezwa na Mkuu wa Mkoa juu ya uwepo wa tatizo hilo.
    Anayeonekana pichani ni Kiongozi wa Dini ya Kiislamu mkoani Iringa, Sheikh Shams Elmi Obsiye
“Ni kweli tatizo hili lipo mkoani kwetu, kwa upande wetu Viongozi wa Dini ya Kiislamu tunajitahidi kuhamasisha jamii kupitia Madrasa za Watoto, ambapo kwa sasa tuna jumla ya Madrasa 25, na katika Madrassa zetu miongoni mwa mambo tunayowafunza watoto ni pamoja na kuwafahamisha kuhusu vitendo vinavyoashiria ubakaji mfano kununuliwa pipi, kupakatwa, kuitwa mchumba nk, madrasa zote zinafundisha hivyo,” alieleza Sheikh Obsiye.

Aliongeza kuwa katika Redio yao iitwayo Kibla Ten Fm iliyopo mkoani Iringa, huwa wana kipindi kinachohusu masuala ya Udhalilishaji wa Kijinsia ambapo hutoa elimu ili wananchi waweze kujua vitendo hivyo ni kosa la jinai na havimpendezi Mwenyezi Mungu.

“Mbali na vitendo vya ubakaji ambavyo vinaripotiwa katika misikiti yenu, yapo pia matendo mengine ya unyanyasaji wa Kijinsia kama baadhi ya wanaume kuwapiga wake zao na kadhalika,” alibainisha Sheikh Obsiye.

Alisema kuwa kwa mwezi wanapokea malalamiko mbalimbali zaidi ya 30, hata hivyo Sheikh huyo amevitaka vyombo husika kutoa elimu zaidi kwa Viongozi wa Dini ili kuwapa mbinu zaidi ya jinsi ya kushughulikia kesi za ubakaji na nyingine zinazohusiana na unyanyasaji wa kijinsia.

Aidha Sheikh huyo pia alivitaka Vikundi vingine vya Jamii kushiriki katika kupambana na vitendo hivi, mfano Makundi ya akina mama wanaweza pia kushiriki kutoa elimu kwa watoto juu ya viashiria vya vitendo vya unyanyasaji wa kijinsia na umuhimu wa kutoa taarifa juu ya vitendo hivyo kwa vyombo husika vya sheria.

Vitendo vya Ubakaji na Udhalilishaji wa Kinjisia, vimekuwa vikishika kasi kila uchwao hali ambayo inapelekea wasiwasi na hali ya kutoaminiana miongoni mwa wanajamii, aidha; vitendo hivi ambavyo vinasababishwa na imani za kishirikina, tamaa, Utandawazi na masuala mengineyo kama ilivyoelezwa na Wataalam katika makala hii.

Hivyo kuna umuhimu mkubwa kwa Wazazi, Walimu, Viongozi wa Dini na kila mmoja kwa nafasi yake kushiriki kwa namna moja au nyingine katika kuelimisha na kutahadharisha makundi mbalimbali katika jamii kama watoto juu ya viashiria vya vitendo hivi na umuhimu wa kutoa taarifa kwa vyombo husika ikiwa ni pamoja na Ofisi za Serikali za Mitaa, Polisi katika Dawati la Jinsia, Ustawi wa Jamii, Makanisani, Misikitini n.k

Vilevile Wanaharakati wa Masuala ya Kijinsia, Ustawi wa Jamii na vyombo vinginevyo vinavyojihusisha na kupigania haki za binadamu, kuangalia uwezekano wa kuongeza kasi ya utoaji elimu kwa njia ya semina, vipindi vya redio na runinga na njia nyinginezo ili kuwafikia wananchi wengi ili vitendo hivi viweze kutokomea kabisa.

Hakuna maoni:

Chapisha Maoni